Naciągnięty mięsień – czym się objawia i jak go leczyć?

Naciągnięcie mięśnia to powszechna kontuzja, do której najczęściej dochodzi u osób uprawiających rożnego typu sporty – zarówno zawodowo, jak i amatorsko. Problem może wystąpić też na skutek wykonywania obciążających prac fizycznych. Jakie objawy daje naciągnięty mięsień i jak leczyć ból? 

Naciągnięty mięsień – co to oznacza?

Mięśnie zbudowane są z włókien mięśniowych, czyli zespołu ściśle ułożonych komórek. Struktury te mają zdolność do kurczenia się i rozciągania, co umożliwia wykonywanie płynnych ruchów. Na zakres ich rozciągliwości mamy pewien wpływ – regularne treningi mogą go w pewnym stopniu zwiększyć. Kiedy jednak na włókna mięśniowe zadziała siła przekraczająca zakres ich możliwości adaptacyjnych, dochodzi do ich naderwania, a w efekcie do rozwoju stanu zapalnego, co skutkuje wystąpieniem nieprzyjemnych dolegliwości. Do przerwania ciągłości tkanki mięśniowej najczęściej dochodzi w miejscu jej łączenia ze ścięgnem, ponieważ w tym miejscu włókna są najmniej podatne na rozciąganie. 

Uszkodzenie mięśnia może mieć różne stopnie zaawansowania. O naciągnięciu mówimy, kiedy ciągłość traci mniej niż 5 proc. włókien budujących dany mięsień. Kiedy wartość ta zostanie przekroczona, mamy do czynienia z naderwaniem mięśnia, z kolei jeśli dojdzie do całkowitego przerwania tkanki – jest to zerwanie mięśnia. 

Jakie są przyczyny naciągnięcia mięśnia? 

Naciągnięcie może dotyczyć właściwie każdej partii mięśni – najczęściej jednak obejmuje mięśnie łydek, ud, pleców, barków. Zwykle wiąże się to z nadmiernym obciążeniem lub wykonaniem zbyt nagłego ruchu. 

Wśród przyczyn naciągnięcia mięśnia wymienia się: 

• brak rozgrzewki przed treningiem – to częsty błąd popełniany zwłaszcza przez amatorów sportów; nierozgrzane mięśnie są niedostatecznie ukrwione i mało elastyczne, co zwiększa ich podatność na uszkodzenia;  
• zbyt intensywny wysiłek fizyczny – nawet jeśli przeprowadzimy rozgrzewkę, nadmiernie forsowny trening przekraczający nasze naturalne predyspozycje i wytrzymałość także może doprowadzić do powstania bolesnej kontuzji; podobne ryzyko niesie wykonywanie ćwiczeń zbyt długo bez zadbania o przerwy; 
• nieregularna aktywność fizyczna – siedzący tryb życia sprawia, że stopień rozciągliwości mięśni maleje, a podejmowanie spontanicznych aktywności ruchowych wiąże się z dużym ryzykiem urazu;
• uraz mechaniczny – wywołany uderzeniem (szczególnie w bardzo napięty mięsień) lub niefortunnym upadkiem;
• wykonanie nagłego ruchu – przykładowo zerwanie się do biegu bądź zmiana jego kierunku, szybkie odwrócenie głowy (ten ostatni bodziec często odpowiada na naciągnięty mięsień szyi). 

O tym, które mięśnie są w największym stopniu narażone na uszkodzenie, w dużej mierze decyduje rodzaj uprawianej dyscypliny. Przykładowo naciągnięty mięsień łydki lub stopy to częsty problem biegaczy, naciągnięty mięsień czworogłowy uda – siatkarzy i osób preferujących dyscypliny, gdzie dużą rolę odgrywa wyskok; naciągnięty mięsień barku czy klatki piersiowej dokucza zwykle osobom trenującym siłowo. 

Jak wspomniano, ból mięśnia może pojawić się także na skutek wykonywania ciężkiej pracy fizycznej. Naciągnięty mięsień pleców, przedramion czy brzucha to częsta przypadłość osób pracujących w dużym obciążeniu – wystarczy dźwignąć masywny przedmiot nie zachowując prawidłowej postawy ciała, by doszło do kontuzji. 

Przeczytaj także: Zapalenie ścięgna Achillesa – przyczyny, objawy i leczenie

Naciągnięcie mięśnia – objawy  

Najbardziej charakterystyczny jest kłujący ból mięśnia nasilający się w czasie ruchu i pod wpływem dotyku, jednak sama ruchomość danej partii ciała, a także siła mięśniowa nie ulegają osłabieniu. Rozwijający się stan zapalny może wywołać obrzęk oraz wystąpienie krwiaka podskórnego.

Warto pamiętać, że objawy naciągniętego mięśnia nie muszą wystąpić bezpośrednio po urazie. Jeśli trening został poprzedzony rozgrzewką, zdarza się, że zaczynają być odczuwalne dopiero następnego dnia.

Przeczytaj także: Kręcz szyi – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja

Jak leczyć naciągnięty mięsień? 

Naciągnięcie mięśnia nie wymaga zwykle specjalistycznego leczenia, dolegliwości powinny ustąpić samoistnie. Zdecydowanie warto jednak podjąć pewne kroki, aby złagodzić ból i przyspieszyć powrót do normalnej aktywności. Jakie metody warto wykorzystać? 

• Odpoczynek – niezależnie od tego, czy problemem jest naciągnięcie mięśnia dwugłowego uda, mięśnia pachwiny czy ręki, odciążenie jest konieczne, by umożliwić sprawną regenerację uszkodzonych tkanek; zaleca się przynajmniej kilkudniową rezygnację z treningów, powrót do aktywności powinien następować zaś stopniowo. 
• Zimne okłady – uśmierzą ból i pomogą pozbyć się opuchlizny, zatem warto stosować je zwłaszcza w pierwszym okresie po urazie; po upływie doby można użyć okładu ciepłego.
• Opaska elastyczna – ucisk poprawia ukrwienie i przyspiesza regenerację tkanek, działa też przeciwbólowo; ważne, by opaska była wykonana z wysokiej jakości oddychającego materiału. 
• Plastrowanie – plastrowanie dynamiczne przy użyciu specjalnych taśm to popularna metoda leczenia naciągniętych mięśni u sportowców; plastry działają odciążająco i zmniejszają nasilenie dolegliwości bólowych. 
• Środki przeciwbólowe i przeciwzapalne – najlepiej w formie żelu aplikowanego bezpośrednio na skórę; poleca się zwłaszcza preparaty zawierające wyciąg z arniki, która wykazuje właściwości przeciwobrzękowe i przyspiesza wchłanianie siniaków. 

Sprawdź również: Plastrowanie – sposób na uśmierzenie bólu i poprawę kondycji stawów

Dobre efekty przynoszą zabiegi fizjoterapeutyczne, takie jak ultradźwięki czy masaż tkanek głębokich, które poprawiają ukrwienie i przyspieszają gojenie mięśnia.

To, jak długo boli naciągnięty mięsień, jest kwestią indywidualną, jednak dolegliwości powinny zmniejszać swoje natężenie po upływie około dwóch dni od momentu kontuzji. Jeśli po tym czasie nie zaobserwujemy poprawy, może to oznaczać, że mamy do czynienia z bardziej zaawansowanym urazem i należy zasięgnąć porady lekarza.