Kręcz szyi – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja
Kręcz szyi u niemowląt i dorosłych wymaga odpowiedniego leczenia i rehabilitacji. Niezależnie od tego, czy przykurcz jest wrodzony, czy nabyty, zaniedbanie terapii prowadzi do nasilenia objawów, takich jak ból karku czy problemy z poruszaniem głową. Może również skutkować trudnymi do usunięcia deformacjami.
Spis treści
Co to jest kręcz szyi i jakie ma przyczyny?
Kręcz szyi (ICD10-Q68.0) to patologiczne, czyli wymuszone przechylenie głowy oraz szyi w stronę barku. Dysfunkcja, określana także jako kręcz karku, może mieć charakter lewostronny (odchylenie szyi w lewo, a głowy w prawo) bądź prawostronny (szyja odchylona w prawo, głowa zaś w lewo). Podstawową przyczyną kręczu szyjnego są zmiany w obrębie mięśni kręgosłupa szyjnego lub mięśni szyi. Wyróżnia się kręcz wrodzony, ułożeniowy oraz nabyty.
Kręcz szyi u niemowlaka i dziecka starszego (wrodzony)
Wrodzony kręcz szyi u niemowląt może mieć podłoże mięśniowe lub kostne.
Kręcz mięśniowy spowodowany jest skróceniem mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego (MOS) na skutek jego bliznowacenia i włóknienia. Głowa dziecka przechylona jest w stronę skróconego mięśnia, natomiast jego lekko uniesiona twarz zwraca się w kierunku przeciwnym. Wrodzony kręcz karku pochodzenia kostnego wynika z wadliwego ukształtowania kręgów, prowadzącego do asymetrii kręgosłupa.
Kręcz szyi u dziecka nie boli, jednak negatywnie wpływa na motorykę i może skutkować opóźnieniem w rozwoju ruchowym, dlatego leczenie należy podjąć jak najwcześniej.
Ułożeniowy kręcz szyi
Odmiennym rodzajem zaburzenia jest kręcz szyjny ułożeniowy, spowodowany nieprawidłowym ułożeniem dziecka w łonie matki. Zmiana ma charakter nawykowy i w związku z tym, że tkanki pozostają zdrowe, tego typu kręcz szyi mija samoistnie – po kilku tygodniach główka dziecka odzyskuje właściwe ustawienie.
Dowiedz się, jakie efekty dają ćwiczenia z piłkami
Kręcz szyjny u dorosłych (nabyty)
Przyczyny kręczu karku u dorosłych to najczęściej:
- urazy kręgosłupa,
- niedowidzenie lub niedosłuch wymuszające kompensacyjną, niewłaściwą pozycję głowy,
- wzmożone napięcie mięśni szyi,
- niedowłady mięśni szyjnych,
- procesy zapalne w przebiegu niektórych chorób,
- nieprawidłowe, utrwalone nawyki (np. tzw. szyja esemesowa).
U dorosłych kręcz karku występuje w postaci spastycznej (tzw. kurczowy kręcz szyi) lub reumatycznej. Typ pierwszy to rodzaj rzadkiej, choć bolesnej dystonii (ma podłoże neurologiczne), cechującej się okresami wznowień i remisji. Skurcz szyi w kręczu reumatycznym dotyka wspomnianego mięśnia MOS i może pojawić się po nocy przespanej w niewygodnej pozycji.
Jakie są objawy kręczu szyi?
Objawy kręczu szyi nieco różnią się zależnie od jego typu. Poza niefizjologicznym odchyleniem i rotacją głowy, u chorego mogą wystąpić:
- brak możliwości swobodnego poruszania głową,
- sztywność i ból karku,
- wzmożone napięcie mięśni szyi,
- bóle głowy,
- opuchlizna mięśni karku.
Kiedy dziecko ma kręcz szyi, a leczenie zostanie podjęte zbyt późno, może dojść do powstania deformacji w obrębie głowy i twarzy: nieprawidłowego odchylenia nosa, obniżenia kącików oczu i uszu, zniekształcenia czaszki oraz powstania wady zgryzu.
Jak długo trwa kręcz szyi?
Zdarza się – w przypadku ułożeniowej postaci kręczu – że po kilku tygodniach mija on samoistnie, jednak najczęściej konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia. Jeśli zauważymy nieprawidłowe ułożenie głowy u siebie lub u dziecka, nie zwlekajmy z wizytą u lekarza. Może się okazać, że przykurcz stanowi objaw schorzenia wymagającego pilnej interwencji lekarskiej.
Jak spać przy kręczu karku?
Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z kręczem szyi lewostronnym, czy prawostronnym, przyjęcie podczas snu wygodnej pozycji jest znacznie utrudnione. Najlepiej ułożyć się na poduszce w taki sposób, by ta działała przeciwnie do kierunku odchyłu i stabilizowała szyję.
Podpowiadamy, jak wybrać poduszkę ortopedyczną
Kręcz karku – sposoby leczenia przykurczu
Przykurcz mięśni szyi wymaga szerokiego podejścia terapeutycznego. W leczeniu wykorzystuje się farmaceutyki, rehabilitację, zaopatrzenie ortopedyczne, a w niektórych przypadkach, także zabiegi operacyjne.
Leczenie kręczu szyi u dziecka – rehabilitacja, kołnierz ortopedyczny, operacja
Podstawą leczenia wrodzonego kręczu karku u niemowląt jest rehabilitacja. Zalecane są ćwiczenia bierne rozciągające mięsień MOS, a także ćwiczenia czynne polegające na układaniu dziecka w taki sposób, by musiało przekręcać główkę w stronę światła i przechodzących osób.
W korekcji kręczu karku zastosowanie znajdują również kołnierze ortopedyczne, utrwalające prawidłową pozycję głowy. Ważne jest, by używać ich zgodnie z zaleceniami lekarza, ponieważ noszone zbyt długo mogą prowadzić do „rozleniwienia” mięśni.
Leczenie operacyjne, wykorzystywane jedynie u pacjentów z kręczem mięśniowym, polega na przecięciu mięśnia w miejscu przyczepów.
Czy wiesz, kiedy i jak długo nosić kołnierz ortopedyczny?
Jak leczyć przykurcz szyi u dorosłych?
Spastyczny kręcz szyi u dorosłych leczy się przede wszystkim przy użyciu zastrzyków z toksyny botulinowej, która wpływa na przewodnictwo mięśniowo-nerwowe. Na kręcz reumatyczny zaleca się niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Ważnym elementem leczenia jest fizjoterapia, która ma rozluźnić i wydłużyć skrócony mięsień, a dodatkowo przywrócić kontrolę nad prawidłową postawą ciała. Dobre efekty przynoszą masaże i ucisk punktów spustowych. Zaleca się ponadto kinezyterapię, ćwiczenia rozciągające, jonoforezę, laseroterapię oraz naświetlanie lampą Solux.
Stosunkowo nowym sposobem leczenia jest kinesiotaping. Plastrowanie działa na mięśnie rozluźniająco, zmniejszając stopień przykurczu. Pomaga złagodzić dolegliwości bólowe i wzmacnia osłabione mięśnie.
