Nagła głuchota idiopatyczna – co zrobić, gdy nagle przestaniesz słyszeć?

Nagłe zaburzenia słyszenia to objaw niepokojący, zwłaszcza kiedy nie jesteśmy w stanie powiązać ich wystąpienia z żadną konkretną przyczyną. W takiej sytuacji możemy mieć do czynienia z głuchotą idiopatyczną. Na czym polega choroba i jak ją rozpoznać? Co należy zrobić, kiedy niespodziewanie przestaniemy słyszeć?   

Czym jest nagła głuchota idiopatyczna? 

Nagła głuchota idiopatyczna (nagły niedosłuch czuciowo-nerwowy, SSNHL – sudden sensorineural hearing loss), to niespodziewana utrata słuchu pojawiająca się bez jasnej przyczyny. Przymiotnik „idiopatyczna” odnosi się właśnie do sytuacji, w której podłoże rozwoju dolegliwości jest nieznane.  W większości opracowań medycznych głuchotę tego typu definiuje się jako niedosłuch odbiorczy przekraczający 30 dB, rozwijający się w okresie do 3 dni. 

Zwykle mamy do czynienia z niedosłuchem jednostronnym – pacjenci zgłaszają najczęściej nagłą głuchotę w prawym lub lewym uchu. Rzadziej zaburzenia słyszenia występują obustronnie. Najbardziej narażone na ich wystąpienie są osoby między 40. a 60. rokiem życia, choć mogą wystąpić właściwie w każdym wieku. 

Istnieją różne teorie próbujące wyjaśnić, skąd bierze się nagła głuchota. Przypuszcza się, że może ona mieć związek z: 

• problemami naczyniowymi – zaburzeniem przepływu krwi w naczyniach, zwłaszcza tych, które zaopatrują w krew nerw słuchowy;
• wirusowymi infekcjami górnych dróg oddechowych – zakażenie może skutkować upośledzeniem mikrokrążenia w uchu wewnętrznym; jako szczególnie groźne wymienia się m.in. wirus grypy, opryszczki, cytomegalii;
• zaburzeniami immunologicznymi – kiedy organizm zaczyna produkować przeciwciała przeciw komórkom budującym struktury ucha.  

Głuchota idiopatyczna – czynniki ryzyka 

Wystąpieniu nagłej głuchoty na jedno ucho sprzyjają choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca, schorzenia układu krążenia oraz układu nerwowego, w których przebiegu dochodzi do uszkodzeń naczyń. 

Do czynników sprzyjających nagłej utracie słuchu należą także choroby uszu, np. przewlekłe stany zapalne czy otoskleroza. W życiu codziennym także narażamy się na głuchotę idiopatyczną – w grupie ryzyka znajdują się osoby długotrwale narażone na hałas, np. z racji wykonywanego zawodu. 

Przeczytaj również: Aparat słuchowy a praca w hałasie

 Jakie są objawy głuchoty idiopatycznej i co robić przy nagłej utracie słuchu?  

W przebiegu SSNHL typowe jest jednostronne upośledzenie słuchu określane przez pacjentów jako uczucie zatkania ucha czy wrażenie pełności w uchu. Dodatkowo mogą pojawić się szumy uszne na granicy pisku lub dzwonienia. Zdarza się, że dołączają zawroty głowy oraz zaburzenia równowagi. 

Zaobserwowanie takich objawów powinno skłonić nas do jak najszybszej wizyty u laryngologa. Chociaż zdarza się, że dolegliwości mijają samoistnie, konieczne jest wykluczenie obecności groźnych dla zdrowia i życia chorób, które mogą odpowiadać za niedosłuch, w tym stwardnienia rozsianego oraz guzów nowotworowych.  

Ważne jest przeprowadzenie wywiadu, podczas którego pacjent dokładnie opisuje charakter dolegliwości, czas ich wystąpienia i szybkość narastania oraz opisuje ewentualne objawy dodatkowe. Wykonywane jest również badanie przedmiotowe – przede wszystkim badanie otoskopowe. Specjalista dokładnie ogląda narząd słuchu, ocenia obecność ewentualnych zmian i uszkodzeń. 

Kluczowym elementem diagnostyki nagłej głuchoty idiopatycznej są badania audiologiczne – audiometria totalna oraz impedancyjna. Pozwalają one potwierdzić obecność niedosłuchu odbiorczego. Jego poziom ustala się w odniesieniu do stanu ucha zdrowego lub, w przypadku niedosłuchu obustronnego, do średnich wartości adekwatnych dla wieku pacjenta. 

Dodatkowo zaleca się przeprowadzanie badań obrazowych (EEG, USG, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa), czasem również badań laboratoryjnych (m.in. morfologia, lipidogram) i okulistycznych. Takie postępowanie pozwala sprawdzić, czy nagła głuchota jednego ucha nie jest symptomem innej choroby.

Idiopatyczna głuchota – leczenie i rokowanie 

Ze względu na to, że istnieje wiele potencjalnych czynników, które mogą wywołać problemy ze słuchem, a także trudność jednoznacznego określenia głuchoty jako idiopatycznej, nie została opracowana sprawdzona metoda leczenia. 

Zależnie od konkretnego przypadku stosuje się m.in.:

• leki poprawiające mikrokrążenie, 
• leki przeciwzakrzepowe, 
• leki przeciwobrzękowe, 
• leki przeciwwirusowe, 
• leki zmniejszające agregację płytek krwi. 

Pomocne może okazać się także leczenie tlenem hiperbarycznym, którego efektem jest podwyższenie ciśnienia parcjalnego (innym słowy ilości rozpuszczonego tlenu) w płynach ucha wewnętrznego. Spadek jego wartości wynika najczęściej z uszkodzeń obejmujących ucho wewnętrzne. 

Rokowania w nagłej głuchocie idiopatycznej zależą m.in od wieku pacjenta, wyników badań audiometrycznych, czasu trwania oraz poziomu niedosłuchu, występowania dodatkowych objawów w postaci szumów usznych, a także momentu rozpoczęcia terapii. Im szybciej zostanie podjęte leczenie, tym lepsze rezultaty można osiągnąć. Przyjmuje się, że decydujące są dwa pierwsze tygodnie choroby – jeśli w tym czasie nastąpi poprawa słuchu, rokowanie jest korzystne. 

Najmniej optymistyczne rokowanie dotyczy pacjentów zmagających się z głębokim niedosłuchem, zwłaszcza jeśli jednocześnie występują u nich zawroty głowy.

U osób, u których leczenie przyniosło poprawę, jednak nie przywróciło pełnej możliwości odbioru dźwięków, zalecana jest rehabilitacja przy użyciu aparatu słuchowego. Urządzenie powinno zostać dobrane w porozumieniu z wykwalifikowanym protetykiem słuchu, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. 

Sprawdź także: Jak wybrać aparat słuchowy i nie przepłacić?

Aparaty słuchowe dostępne w naszym sklepie internetowym: Phonak Audeo M30-R, Phonak Audeo M30-312, Oticon OPN S 3.