Pulsoksymetr – czym jest, jak działa i kiedy warto go używać?
Pulsoksymetr umożliwia pomiar saturacji krwi oraz tętna. Najbardziej popularne pulsoksymetry napalcowe pozwalają na wykonanie badania w domu. Kto powinien zaopatrzyć się w urządzenie do mierzenia saturacji, na czym polega jego działanie i jak wybrać najlepszy model?
Spis treści
Co to jest pulsoksymetr i jak działa?
Pulsoksymetr to niewielkie, elektroniczne urządzenie medyczne służące do pomiaru wysycenia krwi tlenem, czyli saturacji (SpO2). Aparat daje możliwość sprawdzenia podstawowych parametrów życiowych – poza saturacją, mierzy również tętno. Pomiar jest nieinwazyjny (następuje przez skórę) i bezbolesny.
Pulsoksymetry wykorzystywane są w szpitalach, klinikach czy ośrodkach zdrowia. Ze względu na niewielkie rozmiary i prostotę obsługi, pulsoksymetry świetnie sprawdzają się także w użytku domowym. Polecane są zwłaszcza pacjentom w czasie tlenoterapii. Zastosowanie znalazły również w medycynie sportowej.
Jak działa pulsoksymetr?
Działanie pulsoksymetru polega na ocenie objętości utlenowanej hemoglobiny we krwi. Urządzenie składa się ze źródła światła oraz czujnika sprawdzającego stopień pochłaniania wiązki świetlnej. W związku z tym, że utlenowana hemoglobina wykazuje odmienną zdolność absorpcji światła niż nieutlenowana, aparat jest w stanie ocenić wartość saturacji.
Wynik badania wyrażany jest procentowo. Przykładowo wynik SpO2 96% oznacza, że w chwili badania 96% hemoglobiny przenosi tlen do tkanek badanego.
Wynajem koncentratorów tlenu w BRANDvital – szybko, prosto, z dostawą do domu
Jakie są normy saturacji?
Norma saturacji u osoby zdrowej oscyluje na poziomie 95-99%. Wartości te są nieco niższe u osób starszych (wynik prawidłowy mieści w granicy to 93-95%), a także u palących. Chorzy w trakcie tlenoterapii mogą mieć saturację na poziomie 100%.
Jeżeli saturacja jest niższa niż 90%, mamy do czynienia z niedotlenieniem organizmu. Niska saturacja to zagrożenie zdrowia i życia, dlatego wymaga pilnej interwencji medycznej.
Sprawdź także: Tlenoterapia w warunkach domowych – czy to jest możliwe?
Kiedy należy używać urządzenia do mierzenia saturacji?
Pulsyksometria pozwala na ocenę stanu chorego z podejrzeniem chorób układu oddechowego, przebiegających z objawami niewydolności oddechowej (np. astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc) oraz niedotlenienia organizmu. Badanie powinno zostać zlecone osobom, u których obserwuje się zaburzenia oddychania.
Saturacja kontrolowana jest również u pacjentów operowanych w znieczuleniu ogólnym, a także po zakończonym zabiegu w celu monitorowania ich stanu. Badanie konieczne jest ponadto u wcześniaków i niemowląt z niską masą urodzeniową.
U osób zawodowo uprawiających sporty, zwłaszcza wysokościowe, badanie pozwala ocenić wydolność organizmu. Regularne pomiary saturacji wykonują, np. alpiniści, lotnicy czy skoczkowie spadochronowi.
Pulsoksymetr napalcowy, nadgarstkowy i stacjonarny – rodzaje
Zasadniczo do dyspozycji mamy dwa rodzaje aparatów do mierzenia saturacji – wyróżnia się modele stacjonarne oraz pulsoksymetry przenośne.
Te pierwsze przeznaczone są przede wszystkim do użytku szpitalnego. Poza sprawdzeniem stopnia utlenowania krwi i wartości pulsu, umożliwiają m.in. pomiar ciśnienia tętniczego czy kontrolowanie oddechu. Są to aparaty specjalistyczne, ich obsługa wymaga odpowiedniej wiedzy. Dodatkowo są znacznie bardziej kosztowne niż mobilne odpowiedniki.
Mierzenie saturacji przy użyciu pulsoksymetru jest niezbędne przy problemach z oddychaniem.
Mierzenie saturacji w domu możliwe jest dzięki urządzeniom przenośnym – nadgarstkowym oraz napalcowym. Z uwagi na prostotę i wygodę użytkowania największą popularnością cieszą się pulsoksymetry napalcowe, które mierzą saturację zaledwie w kilka sekund. Niewielki aparat zakładany jest na palec wskazujący prawej lub lewej ręki. Przed przystąpieniem do badania zaleca się usunięcie opatrunków, skrócenie paznokci, a także zmycie lakieru czy zdjęcie tipsów. Palec powinien być suchy i ciepły – zmarznięte dłonie należy wcześniej ogrzać. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że wynik badania pulsoksymetrem będzie w pełni miarodajny.
Do pomiaru saturacji u najmłodszych dzieci służą specjalne aparaty pediatryczne. Pulsoksymetr dla niemowląt ma zazwyczaj postać opaski zapinanej na rzep i zakładany jest na stopę lub nadgarstek.
Jak wybrać pulsoksymetr?
Aby mieć pewność, że wybieramy dobrej jakości urządzenie do pomiaru saturacji, postawmy na zaufany sklep medyczny, w którym dostępne są aparaty uznanych producentów (np. Beurer). Zwróćmy uwagę na:
- stopień dokładności pomiarów,
- intuicyjność obsługi (ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku osób starszych),
- sposób prezentacji danych (np. możliwość zmiany wielkości wyświetlanych cyfr, regulacji jasności ekranu),
- rodzaj zasilania (bateryjne lub z opcją ładowania),
- dostępność czujników alarmujących o nieprawidłowych wartościach mierzonych parametrów.
Zaletą będzie funkcja oszczędzania baterii, automatycznie wyłączająca urządzenie kilka sekund po zakończeniu badania.
Dowiedz się, jak wybrać najlepszy aparat CPAP na bezdech senny
Ile kosztuje pulsoksymetr?
Cena pulsoksymetrów przenośnych waha się w granicach kilkuset złotych. Za najprostsze pulsoksymetry napalcowe zapłacimy nie więcej niż 150 zł, koszt urządzeń z większą liczbą funkcji dodatkowych (np. z wyświetlaczem) będzie wyższy.
