Bezdech senny – jak rozpoznać i leczyć?
Chrapanie oraz częste wybudzenia ze snu to typowe objawy obturacyjnego bezdechu sennego. Choroba często pozostaje nieuświadomiona, a nasilające się dolegliwości skutecznie obniżają komfort życia. Jak wygląda diagnostyka bezdechów nocnych i jak je leczyć?
Spis treści
Chrapiesz? To może być bezdech senny!
Chrapanie to dość powszechny problem, kojarzony głównie z populacją męską. Szacuje się, że przypadłość dotyczy nawet co 3 dorosłej osoby, przy czym, istotnie, częściej występuje u panów.
Dolegliwość często jest bagatelizowana – błędnie wychodzimy z założenia, że choć uciążliwa – nie wymaga interwencji medycznej. Tymczasem chrapanie może być symptom obturacyjnego bezdechu sennego (OBS), stanowiącego realne zagrożenie zdrowotne.
Jak sprawdzić, czy cierpisz na obturacyjny bezdech senny?
Podczas snu dochodzi do fizjologicznego rozluźnienia tkanek miękkich gardła, co u ludzi zdrowych nie wywołuje żadnych komplikacji. U osób z OBS wiąże się to jednak z zapadaniem ich struktur, przez do dochodzi do zablokowania swobodnego przepływu powietrza. Krótkotrwałe zatrzymanie oddechu na chwilę wybudza pacjenta ze snu, czego on sam często nie jest świadomy. Podczas nocnego wypoczynku może dochodzić do kilku, a nawet kilkuset mikroprzebudzeń.
Bezdech senny – objawy
Objawów bezdechu sennego nie powinno się ignorować. Jeśli w czasie snu zauważymy jakiekolwiek epizody zatrzymania oddychania, doświadczymy uczucia duszności, może istnieć prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z bezdechem sennym.
Najbardziej charakterystycznym objawem OBS jest wspomniane chrapanie, zwykle głośne i nieregularne. Uciążliwy efekt akustyczny powstaje na skutek drgań, w jakie wprowadzone zostaje podniebienie i języczek, kiedy wydychane powietrze próbuje pokonać napotkaną barierę.
W przypadku bezdechu sennego objawy są jednak znacznie szersze. Przerwy w oddychaniu skutkują brakiem ciągłości snu, przez co wypoczynek staje się nieefektywny. Pojawia się nykturia, czyli częste oddawanie moczu nocą, chorzy skarżą się na nadpotliwość, kołatanie serca, duszności, poranne bóle głowy.
Skutkiem bezdechu jest senność w ciągu dnia oraz uczucie ciągłego zmęczenia. Funkcjonowanie utrudniają zaburzenia pamięci i koncentracji, u mężczyzn zauważalnie spada potencja, panie obserwują zaś zmniejszenie libido.
Bezdech – przyczyny problemu
Jakie są przyczyny bezdechu sennego i jak diagnozować to schorzenie? W przypadku bezdechu sennego przyczyny wiążą się często z anatomicznymi anomaliami w obrębie górnych dróg oddechowych. OBS częściej diagnozuje się u osób z nadmiernie długim języczkiem, wydłużonym podniebieniem miękkim czy skrzywioną przegrodą nosową. Głównym czynnikiem ryzyka jest jednak nadwaga. Przerost tkanki tłuszczowej okolic szyi sprzyja występowaniu epizodów bezdechów podczas snu, zwłaszcza kiedy śpimy na plecach.
Bezdech można podejrzewać także w przypadku pojawienia się wymienionych objawów u osób po 4 dekadzie życia, spożywających alkohol, palaczy oraz cierpiących na schorzenia hormonalne.
Badanie bezdechu sennego – jak wygląda?
Podstawowym badaniem na bezdech senny jest polisomnografia przeprowadzana w szpitalu lub specjalistycznym ośrodku terapii zaburzeń snu. Test trwa przez całą noc, dlatego pacjent powinien stawić się na niego odpowiednio przygotowany. Przy pomocy umieszczonych na ciele śpiącego czujników i elektrod możliwe jest dokładne sprawdzenie licznych parametrów (m.in. obecności chrapania, nasycenia krwi tlenem, aktywności mózgu), a w efekcie zliczenie przypadków spłycenia i zatrzymania oddechu typu obturacyjnego.
Badanie bezdechu sennego na NFZ jest możliwe, po otrzymaniu stosownego skierowania, jednak trzeba liczyć się z długim czasem oczekiwania. Cena badania wykonywanego prywatnie mieści się w granicach 800–1300 zł.
W rozpoznaniu OBS wykorzystuje się także poligrafię. Badanie to mierzy co najmniej cztery parametry, m.in. ruchy klatki piersiowej podczas oddychania, przepływ powietrza przez drogi oddechowe oraz poziom utlenowania krwi. U większości pacjentów z podejrzeniem choroby w pełni wystarcza ono, aby wykryć problem, a dodatkowo można przeprowadzić je w warunkach domowych, dlatego jest popularną metodą diagnostyczną.
Bezdech senny – do jakiego lekarza warto się udać?
Leczeniem bezdechu sennego zajmuje się najczęściej laryngolog, choć może być konieczna konsultacja pulmonologiczna czy neurologiczna. O tym, do jakiego lekarza zgłosić się z objawami decyduje internista po zebraniu wywiadu, choć, bazując na własnej wiedzy i doświadczeniu, może on także zlecić odpowiednie badania.
Leczenie bezdechu sennego – jak leczyć bezdech senny?
Standardem leczenia bezdechu sennego są aparaty CPAP utrzymujące stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych. Zapewniając ich drożność poprzez usztywnienie ścian gardła, aparat do leczenia bezdechu eliminuje problem chrapania, skutecznie poprawiając jakość snu, a co za tym idzie – codzienne funkcjonowanie. Jest to metoda nieinwazyjna i bezpieczna, pozbawiona ryzyka wystąpienia powikłań.
Jeśli przyczyną OBS są nieprawidłowości anatomiczne, wykonuje się zabiegi korekcyjne, np. skrzywionej przegrody nosowej. Wymagana jest także zmiana trybu życia – ograniczenie masy ciała, rezygnacja z alkoholu i palenia papierosów.
Bezdech senny – do czego może prowadzić?
Bezdech senny jest poważnym zaburzeniem oddychania. Ten stan charakteryzuje się powtarzającymi się okresami przerw w oddychaniu podczas snu, mogą one trwać od kilku sekund do nawet ponad minuty. Bezdech senny może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia. Może pojawić zaburzenia koncentracji, zmienność nastroju, poranny ból głowy, nadciśnienie tętnicze, chroniczne uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji i pamięci. Objawy bezdechu sennego mogą być różnego pochodzenia. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że jest to poważne schorzenie i nierzadko bagatelizuje pierwsze objawy tej dolegliwości.
